بازگشت
تحفۀ نوروزی
ازجانب نهاد فرهنگی صدا ازجانب نهاد فرهنگی صدا

بنام خداوند بی نیاز

 

 

Holland

Purmerend

به افغانهای سرا سرجهان!

 

          امشب من وطواف کا شا نه دوست            می گردم تا به صبح در خانه دوست

       زیراکه به هرصبوح موسوم شده است          کاین کاسه سر به دست پیمانه دوست

آين سنتها را بايد احيا کرد و تمامی اين سنن را در يک سنت مشترک برای تجليل از نوروز آماده کرد، تا مراسمهای تاريخی تجليل از نوروز به وجود بيايد."

امروز نسبت به هروقت دیگر همه میدانندکه جشن نوروز آ ریانای باستان بیش از پنج هزار سال سابقه دارد  و به معنویت این جشن پی برده اند، معنویت جشن نوروزی مربوط میشود به همه کشورهای حوزه خراسان کبیرکه افغا نستان بخشی ازین خطه ،محورو گرداننده فرهنگ پرغنای آریانای کبیر بوده است. ولی بد بختانه طی گذشت سه صد سال اخیر، بنابر رقابت های منطقوی و قاره وی رو سیه تزاری و امپراتوری انگلیس، کشورها را از بدنه واحد خراسان کبیر جدا کردند.

عید نوروز با ستان عید عنعنوی سرزمین آ ریانای پهناور و خراسان کبیر و افغا نستان معاصر است.مردم این سر زمین با آمدن بهار در روزهای عید نوروز، خانه تکانی مینمایند ، همه دارو ندارو اثا ثیه خانه را می تکا نند و شست و شو مینما یند تا گردی و خاکی از سا ل قدیم و کهنه به جا باقی نما ند. در گذشته رسم بر این بود که قبل از شروع نوروز خانم خانه  وقتی که آفتاب به اندازه یک سر نیزه از عقب کوه سر می کشید. دو جارویی که سرخ رنگ بودند و د ر فصل خزان از کوه ها جمع آوری کرده بودند و تا آ مدن جشن آ نرا نگه داشته اند. د ر پیش روی خانه می گذا شتند. چو نکه رنگ سرخ برای این مردم رمز نیکی و پیروزی وبرکت است. بعد ازانکه آ فتاب برمی آ مد هر خانواده سعی میکرد که اسبا ب خانه را با هر چه سرعت تمام تر بیرو ن آ ورد و یک تکه سرخ رنگ را با لای سر دروازه که در خانه داخل می شدند آ ویزان مینمود. به این معنی که هوای بهاری حامل برکت و شادی و رمزمو فقیت پیروزی است.درخانه با خود بیا ورد.  

در این سرزمین پختن شیرینی مخصوص و غذاهای متنوع جزء عادات و رسوم این ایام است، همچنین برگزاری مسابقاتی از قبیل، ریسمان کشی، تخم جنگی، کبک جنگی، خروس جنگی، بزکشی، کشتی  گیری محلی نیز در این ایام به شادی آن می افزایدو یکی از غذاهای معروف این ایام  دلده، کو چه «باج» نام دارد در این غذا کله و پاچه گوسفند  را با گندم پخته و دیگران را  به خوردن آ ن دعوت می دادند

از بيست و يکم مارس شروع کرده به مدت سه روز در ین حوزه از عيد نوروز خجسته  با برگزاری رسم و آيينهای مختلف با شکوه خاص تجليل به عمل می آيد.

 اکثر محققین به این باورا ند که هرچند تجليل نوروز در دوران شوروی پيشين در تاجيکستان، ازبکستان، ترکمنستان مدتی در زمان طا لبان در افغا نستان منع بود  ، ولی مردم اين کشور توانسته اند جشن نوروز را به عنوان بخشی از فرهنگ و ميراث نياکان خود تا به امروز حفظ کنند.

گل گردانی نوروزی

 قبل ازآ مدن نوروز علی ا لخصوص د رصفحات شمال ، ا طفا ل قد و نیم قد   با برگزاری مراسم "گل گردانی" به ديگران پيغام می رساندند.

  به هر خانۀ که نزدیک می شدند   و با قرائت شعرهايی مقبول فصل بهاران را به صاحبان آن خاندان شادباش می گفتند:

گل آوردم از اون پايان
خبرت می کنم دهقان
بته غله به گلگردان
بهار نو مبارک باد!
گل زردک ثنا می گه
ثنای مصطفی می گه
به هر پهلو خدا می گه
بهار نو مبارک باد!

در جواب تبریکی اطفال  صاحب خانه ها به آنها مقداری گندم، نخود، نسک و انواع ديگر محصولات غله يا شيرينی اهدا می کر دند و کودکان با جمع آوردن عيدی خود اين مواد را به منزل يکی از دوستان می برند و صاحب منزل برای آنها غذای نوروزی آماده می کرد.

سمنک در جوش، ما کفچه زنيم

آمادگی مردم برای تجليل از نوروز با تميز کردن منزل و اطراف محل آغاز می شود که اين مراسم "خانه تکانی" است. مهم ترين غذای نوروزی سمنک يا سمنو است که توسط زنان با يک خوشحالی و نشات و شادمانی آماده می شود.

سمنک در جوش، ما کفچه زنيم،
ديگران در خواب، ما دفچه زنيم!

سمنک بوی بهار است،
سمنک رمز بهار است،
عيد نوروزی مبارک!
عيد نوروزی مبارک!

سمنک در جوش ما کفچه زنيم،
ديگران در خواب ما دفچه زنيم!

به جز از سمنک که رمز بهار است، سفره نوروزی با هفت نوع غذا، که هفت سين نام دارد، آرا یش داده می شود.

آتش پرک: به جای چارشنبه سوری"آتش پَرَک" از ديگر آيينهای نوروزی است که به هنگام فرا رسيدن نخستين سال نو صورت می گيرد.سه گلخن(مشعل) از چوب درخت سرو روشن می کردند و مردم، بخصوص جوانان و دختران از بالای شعله اتش پرش می کردند و می گفتند که "سرخی تو از من و زردی من از تو!" می گويند و به اين وسيله کينه و کدورت و غم و درد خود را بيرون می کنند. عقیده بر آن است که عید نوروزدر گذشته يک سنت مشترک بوده  تجليل از نوروز ميان مردم ( آريانای بزرگ ) وجود داشت. در تاجيکستان ، ايران ، افغانستان ، آذربایجان و ارمنستان ويژگيهای محلی تجليل نوروز وجود داشت و هنوز هم رايج است.                                                                                                          آين سنتها را بايد احيا کرد و تمامی اين سنن را در يک سنت مشترک برای تجليل از نوروز آماده کرد، تا مراسمهای تاريخی تجليل از نوروز به وجود بيايد."

 

 

 


March 16th, 2008


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
بیانات، پیامها و گزارشها